قیمت نفت از ماه جولای به بیش از نصف کاهش یافته است. فقط پنج سال پیش، چنین سقوطی در سوختهای فسیلی میتوانست صنعت انرژی تجدیدپذیر را در معرض ورشکستگی قرار دهد. اما امروز، اهمیتی ندارد. در اینجا هفت دلیل ارائه میشود که نشان دهد چرا گذار به انرژی پاکتر، تحت تاثیر نفت ارزان قرار نخواهد گرفت. 1-خورشید با نفت رقابت نمیکند نفت برای خودروهاست. منابع تجدیدپذیر برای برق است. این دو واقعا با هم در رقابت نیستند. نفت برای تولید برقحتی با قیمتهای زیر 50 دلار برای هر بشکه بسیار گران است. به جای آن، انرژی خورشیدی با زغالسنگ، گاز طبیعی، آب و انرژی هستهای رقابت میکند. انرژی خورشیدی که در این میان از همه جدیدتر است، امروزه کمتر از یک درصد بازار برق را تشکیل داده، اما طبق گفته آژانس بینالمللی انرژی، تا سال 2050 بزرگترین منبع دنیا خواهد شد. تقاضا برای این بخش به قدری زیاد است که احتمالا بزرگترین مشکل در سال جاری، محدودیت عرضه یا در دسترس بودن پنلهای خورشیدی است. "اگر میخواستید هم نمیتوانستید الآن انرژی خورشیدی را از بین ببرید" ( جنی چیس (Jenny Chase)، تحلیلگر ارشد انرژی خورشیدی که با بلومبرگ همکاری میکند.) 2-قیمت برق هنوز در حال افزایش است تهدیدکننده واقعی منابع تجدیدپذیر، نفت ارزان نیست؛ بلکه برق ارزان است. در آمریکا، گاز طبیعی فراوان، تولیدات برق را به حد زیادی ارزان کرده است. پس دلیل بالا رفتن مبلغ قبضهای برق چیست؟ سوخت، تنها جزء تشکیلدهنده قبض برق نیست. مصرفکنندگان برای دریافت برق از نیروگاه به خانه هم پول میپردازند. در سالهای اخیر این هزینهها افزایش یافته است. سرمایهگذاریهای سالانه در نیروگاهها، از سال 1980 چهاربرابر افزایش یافته است و به 27 میلیارد دلار در سال 2010 رسیده است (طبق گزارشی که تحلیلگر بانک دویچه (Deutsche Bank)، ارائه کرده است). این موجب افزایش مبلغ قبضها میشود و صنعت بهکارگیری پنلهای خورشیدی در سقف خانهها را جذابتر میکند. 3-قیمت انرژی خورشیدی هنوز در حال کاهش است ممکن است این نمودار را قبلا دیده باشید. این، مهمترین نمودار است. این نمودار دلیل اینکه انرژی خورشیدی بهزودی چیره میشود را نشان میدهد: این یک تکنولوژی است و نه یک سوخت. با گذشت زمان، کارایی انرژی خورشیدی افزایش مییابد و قیمتها کاهش. مایکل پارک، تحلیلگرSanford C. Bernstein، اصطلاحی برای سست شدن ارتباط قیمت بین سوخت فسیلی و خورشیدی به کار میبرد:the Terrordome نمودار بالا قیمت انرژی از منابع مختلف را از اواخر دهه 1940 نشان میدهد. مهمترین ویژگی این نمودار، انرژی خورشیدی است که بهتازگی با قیمت بالا وارد این بازار شده است. قیمتها آنقدر سریع در حال کاهش است که انرژی خورشیدی بهزودی به بهای کمتر از دیگران حتی نسبت به ارزانترین سوختهای فسیلی، زغالسنگ و گاز طبیعی فروخته خواهد شد. در برخی مناطق که نفت و انرژی خورشیدی بهطور مستقیم در رقابت هستند، نفت شانسی ندارد. به عنوان مثال: شیخنشین نفتخیز دوبی برای سال 2030 هدفگذاری خود برای صنعت انرژی خورشیدی را سهبرابر کرده است. دوبی قصد دارد 15 درصد از کل ظرفیت تولید برق خود را به انرژی خورشیدی اختصاص دهد. شرکت برق دولتی دوبی قراردادی به ارزش 330 میلیون دلار برای احداث یک نیروگاه خورشیدی منقعد کرده است که قرار است یکی از ارزانترین برقها را در جهان بفروشد. 4-فروش خودروهای الکترونیک مناسب است عقل سلیم میگوید که نفت ارزان یک تهدید حیاتی برای خودروهای برقی است. این در گذشته درست بوده است، مخصوصا وقتی کنگره آمریکا در دهه 1980 به دلیل کاهش قیمت نفت، تامین مالی برای تحقیقات درباره خودروهای الکترونیک را متوقف کرد. اما الآن وضعیت متفاوت شده است و سال گذشته فروش جهانی خودروهای الکترونیک به اندازه یک سوم بالا رفته است (طبق گفتهBNEF). دلایلی که نشان میدهد چرا نفت ارزان، خودروهای الکترونیک را متوقف نمیکند: -از سال 2010، ارتباطی بین قیمت بنزین و فروش خودروهای الکترونیک نبوده است (طبق گفته تحلیلگرBNEF) خودروهای برقی هنوز در مرحله ابتدایی قبول و اتخاذ هستند و کسی که 100 هزار دلار برایTelsaمیپردازد، برایش اهمیتی ندارد که هر گالن بنزین، کمتر از یک دلار است. -در اروپا، مالیات بنزین آنقدر زیاد است که موجب میشود از اهمیت قیمت نفت خام کاسته شود. اگر شما در نروژ باشید و قیمت بنزین از گالنی 10 دلار به گالنی 9 دلار کاهش یافته باشد، خودروهای الکترونیک، همچنان خرید و فروش میشوند. -در چین، دولت در حال افزایش حمایت خود از خودروهای الکترونیک است. آلودگی به یک مشکل جدی تبدیل شده است و چینیها برای حل آن بسیار مصمم هستند. فروش خودروهای الکتریکی در حال اوجگیری است. خودروهای الکترونیکی مانند یکTelsaحرکت میکند: آرام اما با شتاب زیاد. بیایید تا دو سال آینده این حرفها را به خاطر بسپاریم. زمانی که تولیدکنندگانCherryوTelsaقصد دارند نخستین خودروهای خود را با ویژگی پیمایش 200 مایل (300 کیلومتر) با هر شارژ، عرضه کنند. در آن زمان، قیمت سوخت ممکن است یک موضوع مهم برای خریداران خودرو باشد، و در آن نقطه، احتمال آن زیاد است که تمایل به خرید خودروهای الکترونیک بسیار بیشتر شود. 5-قیمت پمپ بنزین ها به اندازه قیمت نفت نزول نکرده است قیمت ها در مالزی اندونزی و تایلند اصلا تغییر نکرده است چند دلیل خوب برای اینکه چرا ذخایر پمپ به اندازه قیمت نفت کاهش نداشته است، وجود دارد: اولا تعدادی از کشورها شامل اندونوزی و هند از نزول قیمتها به عنوان پوششی برای از بین بردن یارانه بنزین که باعث کاهش بودجه آنان می شد استفاده کردند. ثانیا کشورهایی شامل چین با افزایش مالیات بنزین، ذخایری از نفت ارزانتر به دست آوردند تا بین آنها تفاوت ایجاد کنند. با شش فاکتور یارانههای سوختهای فسیلی از یارانههای انرژیهای تجدیدپذیر پیشی گرفت. کاهش مقدار یارانه یکی از ارزانترین راهها برای افزایش کارایی سوخت و افزایش سرعت تغییر به سمت انرژی پاکتر است. در نظر داشته باشید که حرکات مشابه نظیر افزایش اثرات تغییرات آب و هوایی سیاستمداران را وادار به واکنش میکند. 6-قیمت نفت برای همیشه به این اندازه کم نیست تاریخچه قیمت نفت از یک قانون طلایی پیروی میکند:هرچه که تنزل کرد باید افزایش یابد.Goldman Sachsمشخص کرد که تقریبا ١تریلیون دلار سرمایهگذاری در پروژههای نفتی آینده با نفت بشکهای کمتر از ٧٠ دلار مفید نخواهد بود. شرکتهای حفاری امریکایی با سرعت بیشتری نسبت به سال ٩١ تاکنون سکوهای خود را در معرض بیکاری قرار میدهند. در نهایت عرضه کم خواهد شد و قیمت نفت رشد خواهد کرد . با توجه به سخنان میلیاردر عرب الولید بن طلال آل سعود نفت هرگز به بشکهای ١٠٠دلار باز نخواهد گشت. با این حال کمتر متخصصی پیشبینی میکنند که قیمت نفت بیشتر از یک یا دو سال به همین مقدار کم باقی بماند. درست برعکس نفت، قیمت انرژیهای تجدیدپذیر قابل پیشبینی و رو به کاهش است. با استناد به بانک دویچه، تا پایان سال ٢٠١٧ در ٨٠درصد بازارهای جهانی، قیمت انرژی خورشیدی به اندازه برق نیروگاه یا کمتر از آن خواهد بود. 7-سرمایهگذاری در انرژی پاک همچنان ادامه دارد بزرگترین سوال برای انرژیهای تجدیدپذیر و کاهش قیمت نفت این است که چه مقداری از پیشبینیها محقق خواهد شد؟ اشتراکات کمپانیهای بادی و خورشیدی در اثر قیمت نفت کاهش یافته است. آیا این کشش مصنوعی باعث تغییر مستقیم سرمایهگذاری در پروژههای انرژی میشود؟ نیروهای زیادی هستند که در سمت مقابل قرار میگیرند. باتوجه به دادههایBNEFسرمایهگذاری جهانی در انرژی پاک سال گذشته ١٦درصد افزایش داشته است و تا ٣١٠میلیارد دلار رسیده است. ایالات متحده و چین، بزرگترین تولید کننده های گاز های گلخانه ایدنیا، در نوامبر گذشته به یک توافق تاریخی در جلوگیری از گازهای گلخانهای رسیدند. پاپ فرانسیس یک بخشنامه وابسته به پاپ درباره تغییر آب وهوایی آماده میکند، نامهای به اسقف جهانی که جهتگیریهای اخلاقی کلیسا را برای ١.٢میلیارد کاتولیک ترسیم میکند. او همچنین برترین رهبرهای دینی جهان را نیز برای بحث پیشرفت در آب و هوای جهانی در دسامبر آینده در پاریس جمع خواهد کرد. آن بحثها بزرگترین شانس جهان برای کاهش دادن خطرات تغییرات آب و هوایی را به نمایش میگذارد. سیاستهای ملی برای کاهش آلودگیهای کربنی، سرعت تطابق با انرژی پاک را افزایش خواهد داد. حتی در نبود آنها، تغییر انرژی جهانی از سوختهای فسیلی آغاز شده است و ما میدانیم که چگونه تمام خواهد شد. نویسنده :تام رندال مترجم :مروارید اسلامی
نفت ارزان است؛ بنزین هم همینطور. هیچیک از این دو اهمیتی ندارد.